Notificatie: Dit artikel bespreekt algemene regels omtrent het gebruik van bleek als schoonmaak- en desinfectiemiddel. Ben je op zoek naar specifieke informatie voor het desinfecteren van infectieziektes, klik dan hier. Ben je op zoek naar specifieke informatie over desinfecteren voor het coronavirus, klik dan hier.
We zijn er bijna allemaal wel mee opgegroeid: bleek. Onze ouders gebruikten het tijdens de schoonmaak thuis, en wij hebben deze gewoonte eigenlijk klakkeloos overgenomen zonder er verder echt bij na te denken. Maar wist je dat bleekmiddel eigenlijk helemaal geen goed schoonmaakmiddel is.
Nu denk je vast, ‘Ja, maar wacht even. Waarom is bleek een slecht schoonmaakmiddel? En als het zo slecht is, waarom wordt het dan zo veelvuldig gebruikt om mee schoon te maken?’ Je hebt gelijk, het wordt veel gebruikt maar dat betekent niet dat het ook correct gebruikt wordt. Laten we eerst kijken naar wat bleek is, wat de negatieve aspecten van bleekmiddel zijn, en hoe het wel correct gebruikt kan worden.
Wat is bleek?
Wat is bleek eigenlijk? Bleek (soms ook wel chloorbleek genoemd) is een gemeenschappelijke naam voor producten die natriumhypochloriet bevatten. Omdat het vele soorten bacteriën en virussen doodt, word bleek als een pesticide beschouwd. Bleek moet dan ook met zorg worden gebruikt en altijd volgens de gebruiksinstructies om gevaarlijke situaties te voorkomen. Tevens moet bleek nooit en te nimmer worden gemengd met andere chemicaliën, dit kan namelijk leiden tot de formatie van een dodelijk gas met alle gevolgen van dien.
Er bestaat over bleek, net als bij azijn, een grote misvatting dat het een ongelofelijk goed en goedkoop universeel schoonmaakmiddel is. Alhoewel het enige capaciteit bezit om vet te verzepen door zijn hoge pH waarde (rond de 13), is de hoofdfunctie van bleek toch om als oxidatiemiddel te dienen. Dit betekent dat bleek de moleculaire structuur van bepaalde substanties kan veranderen door deze lichter in kleur te laten lijken, maar ze niet noodzakelijk ook verwijdert. Maar daarover straks meer.
Verschillende typen bleek
Niet alle soorten bleek zijn hetzelfde. Als een algemene reiniger of bleekmiddel, wordt bleek gebruikt voor huishoudelijke oppervlakken en tijdens het draaien van de was. Tijdens deze toepassingen wordt bleek niet als pesticide gebruikt, en zullen er dan ook geen desinfectie instructies op het label staan. Als pesticide, wordt bleek gebruikt om oppervlakken te desinfecteren. In dit geval zal het wel een label bevatten met gebruiksinstructies voor desinfectie.
Wanneer bleek wordt gebruikt als disinfectant is dit enkel voor het gebruik op harde oppervlakken. Het is zeker niet effectief voor het desinfecteren van poreuze oppervlakken zoals tapijt of textiel. Verder bestaat er ook nog het wijdverspreide idee dat bleek effectief is tegen schimmel. Dit is niet waar. Het is effectief tegen meeldauw, maar niet tegen schimmel. Het gebruik van bleek kleurt de schimmel enkel wit, maar verwijdert deze niet!
Waarom schoonmaken met bleek niet aan te raden is
1. Het verliest zijn effectiviteit: Bleek blijft niet altijd even effectief en verliest met de tijd zijn desinfecterende vermogen. Dit wordt ook wel de chemische ‘’houdbaarheid’’ genoemd. Het maakt niet uit of het bleekmiddel in een geopende of ongeopende fles zit, het zal evengoed verzwakken met de tijd.
Bleekmiddel blijft ongeveer effectief voor 3 tot 6 maanden, afhankelijk van de temperatuur waarin deze wordt bewaard. Dit is opzicht niet zo slecht, maar omdat de meeste mensen bleekmiddel met water verdunnen, en het hierdoor kracht verliest, is bleekmiddel na verloop van tijd simpelweg minder effectief dan wij denken.
Een plek waar bleek veelvuldig gebruikt wordt is in ziekenhuizen, dit omdat schoonmaakbedrijven daar ijverig bezig zijn met het voorkomen van kruisbesmetting en constant bacteriën en virussen proberen te doden. In sommige situaties is bleek dan ook een ideaal middel. Bijvoorbeeld, als een patiënt tuberculose heeft gehad dan kan bleek gebruikt worden om een ruimte te neutraliseren.
Echter gebruiken ook ziekenhuizen bleek enkel voor specifieke taken en wordt er voornamelijk gebruik gemaakt van speciale desinfectiemiddelen (gemaakt voor ziekenhuis omgevingen) omdat deze langer effectief blijven en, in tegenstelling tot bleek, niet bijtend zijn. Dit brengt ons tevens bij het tweede nadeel van bleek.
2. Bleekmiddel is bijtend: bleekmiddel tast metaal aan en kan een gat boren door roestvrij staal. Het kan ook vloeren aantasten en verzegeld beton, indien er gemorst wordt en dit niet direct wordt opgeruimd. Bleekmiddel is geen zure reiniger die onherstelbare schade aanricht zodra het in aanraking komt met metaal of vloeren, maar als bleekmiddel constant gebruikt wordt of morst en opdroogt loop je een reëel risico op (permanente) schade. Dit zou al reden genoeg moeten zijn om het product niet thuis of tijdens reguliere schoonmaak opdrachten te gebruiken. Er zijn namelijk voldoende niet bijtende alternatieven beschikbaar voor de schoonmaak.
De welbekende fles bleekmiddel.
3. Bleekmidel kan dodelijk zijn!: Klinkt een beetje dramatisch, wat het misschien ook wel is, maar het is een feit dat als bleekmiddel met bepaalde producten gemengd wordt het dodelijke gassen kan creëren. Bleekmiddel en ammoniak zijn bijvoorbeeld twee producten die nooit met elkaar in contact moeten komen. Gebeurt dit wel, dan kunnen de gevolgen zeer ernstig zijn aangezien dit een giftig gas creëert dat extreme schade kan aanrichten aan onze longen.
Helaas zijn veel mensen zich er niet van bewust dat ammoniak een van de meest gebruikte componenten is in schoonmaakmiddelen. Het is dus heel gemakkelijk om per ongeluk glasreiniger te mixen met bleekmiddel en daarmee giftige gassen te creëren. Bleek moet daarom enkel gebruikt worden in goed geventileerde ruimtes, ongeacht hoe klein de gebruikte hoeveelheid ook is.
4. Geen oppervlakte-actieve stoffen: Bleek heeft dezelfde effectiviteit als water wanneer het aankomt op het schoonmaken van vuil op smerige oppervlakten. Dit is omdat bleek nul oppervlakte-actieve stoffen bevat. Maar wat zijn deze ‘’oppervlakte-actieve stoffen’’ eigenlijk?
Dit zijn stoffen die de oppervlaktespanning van een vloeistof verminderen, de grensvlakspanning tussen twee vloeistoffen, of die tussen een vloeistof en massief voorwerp. Oppervlakte-actieve stoffen kunnen functioneren als detergentia, bevochtigers, emulgatoren, schuim vormers, en dispersanten. Simpel gezegd zorgt het ervoor dat vuil nat wordt, en daardoor weggewassen kan worden.
Heb je wel eens een auto proberen te wassen zonder zeep te gebruiken? Nadat het water opgedroogd was zag je waarschijnlijk nog vuil op de auto zitten. Dat is omdat er niks aanwezig was om de oppervlaktespanning van het water te breken waardoor het de mogelijkheid kreeg om het vuil te verwijderen. Oppervlakte-actieve stoffen zorgen ervoor dat schoonmaakmiddelen hun werk kunnen doen, maar, deze stoffen doden geen bacteriën.
Waarom is dit een probleem met bleek? De reden waarom dit een groot probleem is omdat schoonmaken meer inhoudt dan enkel het doden van bacteriën, het is ook belangrijk dat vuil, kalk en vlekken worden verwijderd. Wanneer iemand dus bleekmiddel gebruikt zal er dus altijd een ander schoonmaakmiddel gebruikt moeten worden om de taak compleet te klaren. Dit betekent dat er meer tijd nodig is, maar verhoogt ook de kansen dat het bleekmiddel per ongeluk gemengd wordt met een schoonmaakproduct waar ammoniak in zit verwerkt. Risicovolle boel dus.
LEES OOK: SCHOONMAKEN MET AZIJN: FEIT, FICTIE EN DE MOGELIJKHEDEN
Hoe bleek wel te gebruiken?
Bleek kan in de algemene schoonmaak maar op één manier effectief gebruikt worden. Om oppervlakten te desinfecteren. Alhoewel een goed desinfectie middel vaak de betere optie is, kan bleek in sommige gevallen toch de meest geschikte optie zijn (zoals in een ziekenhuis kamer waar de patiënt tuberculose had).
De inwerktijd en verdunningsratio zijn twee zaken die goed in de gaten gehouden moeten worden bij het gebruik van bleek als reinigingsmiddel. Schenk bleek ook nooit direct op een oppervlak – dit kan namelijk permanente schade aanrichten, maar zal tevens ook ineffectief zijn zonder eerst op correcte wijze verdund te worden.
Om bleekmiddel zo effectief mogelijk te gebruiken moet je deze mengen in een 1:9 ratio van 1 deel bleekmiddel en 9 delen water. Hou er wel rekening mee dat na het mengen met water het bleekmiddel niet langer houdbaar is dan 1 dag. Indien je het langer wilt gebruiken dan 1 week verdun het dan met een ratio van 1:4 waarbij 1 deel bleekmiddel is en 4 delen water. Dit zou ongeveer een week goed moeten blijven.
Je kan ook andere chemicaliën gebruiken voor een mooi resultaat.
Wat zijn de alternatieven voor het gebruik van bleek?
Bleekmiddel is zonder twijfel een interessant product met enkele pluspunten. Maar in alle eerlijkheid heeft het tegelijkertijd ook zoveel minpunten dat het beter niet gebruikt kan worden voor alledaagse schoonmaakklussen. Indien je op zoek bent naar een disinfectant om bleek te vervangen, schaf dan een goed desinfectie middel aan. Er zijn tegenwoordig gelukkig zat opties om uit te kiezen. Zolang een product geregistreerd staat als ontsmettingsmiddel of disinfectant, en wordt gebruikt volgens de product instructies, kan het gebruikt worden als antimicrobiële reiniger.
Alternatieven voor bleek worden vaak gegroepeerd als: quaternaire ammoniumverbindingen, op iodine gebaseerde ontsmettingsmiddelen, zure anionische ontsmettingsmiddelen (perazijnzuur), en waterstofperoxide ontsmettingsmiddelen. Ontsmettingsmiddelen en desinfectantia anders dan bleek hebben per product hun eigen voordelen en beperkingen. Net als met elk ander reinigingsmiddel is het dan ook aan te raden om eerst de gebruiksinstructies te lezen voor gebruik.
Klinkt dit allemaal ietwat ingewikkeld? En heb je met een situatie te maken waarbij een ruimte ontsmet moet worden? Dan ben je niet alleen. Wij zijn 24/7 inzetbaar en voeren werkzaamheden uit voor families, als woningbouwvereniging en andere partijen. Wij staan klaar om te helpen, wacht dus geen moment langer. Neem vrijblijvend contact met ons op via ons contactformulier, of mail / bel ons direct via info@frissekater.nl of 085 06 08 777.
(Like ons op Facebook en deel s.v.p. dit artikel via social media zodat je anderen hiermee kunt informeren.)
Over Schoonmaakbedrijf Frisse Kater
FRISSE KATER is opgericht in september 2014 en gespecialiseerd in het reinigen van extreme & uitzonderlijke situaties. Wij opereren landelijk en zijn 24/7, 365 dagen per jaar inzetbaar. De resultaten van ons werk zijn meer dan indrukwekkend. In tegenstelling tot andere reinigingsbedrijven houden wij ons (bijna) uitsluitend bezig met de reiniging van extreme & uitzonderlijke situaties. Hierin zijn wij beslist uniek in Nederland. Door deze specialisatie kunnen wij onze klanten compleet ontzorgen, en de persoonlijke aandacht geven die zij verdienen. Onze dienstverlening is altijd persoonlijk, met een ongeëvenaarde standaard van kwaliteit en service.