Schoonmaak na onopgemerkt overlijden (lijkvinding)
Frisse Kater B.V. | 10+ Jaar Ervaring | 085 06 08 777
In de wereld van forensisch onderzoek, zijn er vier soorten van overlijden: moord, zelfmoord, ongeval, en natuurlijk. Elke van deze soorten kan leiden tot een onopgemerkt overlijden, oftewel lijkvinding. Indien het overlijden niet tijdig wordt opgemerkt, kan dit resulteren in een zeer ver gevorderde staat van ontbinding van het lichaam. Een onopgemerkt overlijden kan invloed hebben op de structuur, inhoud en binnenluchtkwaliteit van een gebouw.
Alleen overlijden
Als jij, de lezer, niet op je werk zou verschijnen of ’s avonds terug thuis zou komen, zouden mensen hoogstwaarschijnlijk naar je op zoek gaan. Een van de hoofdoorzaken voor een onopgemerkt overlijden is isolatie. In de meeste gevallen gaat een onopgemerkt overlijden door isolatie hand-in-hand met verslavingsproblematiek (alcohol en drugs) en geestelijke gezondheidsproblemen.
Vaak zijn de woningen waarin een onopgemerkt overlijden plaatsvindt per definitie al niet schoon, en worden beschouwd als ‘vervuilde huishoudens’, nog voordat er sprake is van een overlijden. Een andere reden voor onopgemerkte sterfgevallen is dat mensen langer leven en sommige personen hun sociale kring (vrienden en familie) overleven. Ongeveer 39% van alle huishoudens in Nederland bestaat uit één persoon, en dat percentage blijft stijgen.
Na ons overlijden
Het proces van ontbinding begint vrijwel onmiddellijk na onze dood (ongeveer 4 minuten hierna). Zodra het hart stopt met kloppen, stopt de bloedstroom en beginnen onze cellen met autolyse. Onze commensale microben, die tijdens ons leven essentieel zijn voor onze gezondheid, keren zich tegen ons na de dood en beginnen ons van binnenuit te consumeren.
Het ontbindingsproces versnelt bij temperaturen boven de 20 graden Celsius, en vertraagt bij temperaturen daaronder. Lichaamsvloeistoffen zijn een punt van zorg voor schoonmaaktechnici die betrokken zijn bij het schoonmaken van overlijdenslocaties. De gemiddelde volwassene heeft tussen de 4,5 en 5,7 liter bloed. Een lichaam van 90 kilo bevat ongeveer 54 kg aan lichaamsvloeistoffen. Al deze lichaamsvloeistoffen moeten ergens heen.
Veiligheid
De eerste regel bij het schoonmaken van een overlijdenslocatie is dat het werk veilig uitgevoerd moet worden. Wij waarborgen niet enkel de veiligheid van onze collega’s die de schoonmaakwerkzaamheden uitvoeren, maar ook die van alle toekomstige gebruikers van de ruimte. Het gebruik van professionele persoonlijke beschermingsmiddelen is dan ook een absolute noodzaak.
De persoonlijke beschermingsmiddelen moeten niet alleen een adequaat niveau van bescherming bieden, maar ook comfortabel zijn om te dragen. Het schoonmaken van een onopgemerkt overlijden kan heel wat uren in beslag nemen. De veiligheid en het comfort van de uitvoerende schoonmaaktechnici moeten daarom een prioriteit zijn voor iedere leidinggevende.
Wie, wat, waar, wanneer en hoe
Bij het aannemen van een opdracht stellen wij altijd de wie, wat, waar, wanneer en hoe vragen. De ‘waarom’ laten wij achterwege. Dit is verder niet relevant voor ons en kan beter beantwoord worden door de politie.
Wie: Met wie spreken we? Wat is hun relatie tot het incident? Familie, vriend, eigenaar of beheerder van het pand? Iemand van de gemeente of politie?
Wat: Met wat voor overlijden hebben we te maken? Een natuurlijke dood? Zelfmoord? Onopgemerkt overlijden?
Wanneer: Op welke dag is de overledene gestorven en hoe lang duurde het voordat hij of zij werd ontdekt? Het menselijke ontbindingsproces begint ongeveer 4 minuten na de dood en na 72 uur bij temperaturen boven de 20 graden Celsius spreken we al over een vergevorderde staat van ontbinding.
Waar: Om een goed beeld te vormen moeten we ook weten waar het overlijden plaatsvond. In een woning? Een bedrijfspand of auto? Was dit op de begane grond, tweede of derde verdieping? In een kelder? Wat voor vloer ligt er in de ruimte? Wat voor type ondervloer? Stond de vloerverwarming aan?
Hoe: Tot slot willen we weten hoe het overlijden heeft plaatsgevonden. Was het een moord, zelfmoord, ongeluk of natuurlijke dood. En, als het bijvoorbeeld een zelfmoord was, hoe heeft de zelfdoding dan plaatsgevonden?
Belangrijke variabelen
Kruisbesmetting: Dit omvat de overdracht van biologische verontreinigingen, zoals lichaamsvloeistoffen, van de ene naar de andere ruimte. Denk aan bijvoorbeeld politiemensen die door het bloed heenlopen en de woning verder verontreinigen.
Biologische kruisbesmetting: Vliegen spelen een belangrijke rol bij ieder onopgemerkt overlijden; ze verspreiden bacteriën en pathogenen van de ene naar de andere plek. Brom- en dambordvliegen worden aangetrokken door de ontbindingsgeur en kunnen binnen enkele minuten na een overlijden al aanwezig zijn om eieren in het lichaam te leggen. Een andere reden voor biologische kruisbesmetting is de aanwezigheid van huisdieren. Zonder hulp, zullen honden of katten zonder voedselbron in sommige gevallen hun dode baas consumeren en vervolgens lichaamsvloeistoffen en bacteriën door de woning verspreiden.
Geuren: De interne microben die verantwoordelijk zijn voor de vroege stadia van ontbinding zijn voornamelijk anaeroob. Anaerobe afbraak van weefsels en moleculen resulteert in de productie van Vluchtige Organische Stoffen (VOS), waaronder cadaverine en putrescine, die de kenmerkende geur van rottend vlees veroorzaken. Polysulfiden hebben een sterke uienachtige geur. Andere verbindingen zijn indool en scatool, die naar uitwerpselen ruiken, en fenol, dat zoet en misselijkmakend is, en waterstofsulfidegas dat naar rotte eieren ruikt.
De geuren die aanwezig zijn op een overlijdenslocatie roepen een gevoel van walging op, een belangrijke menselijke reactie die ons beschermt tegen het eten van bedorven voedsel. De theorie dat slechte lucht of geuren een persoon ziek kunnen maken, stond bekend als de miasmatheorie en werd na 1880 door wetenschappers en artsen verlaten, waarna deze vervangen werd door de kiemtheorie van ziekte.
Er is niets in de geur van menselijke ontbinding dat je ziek kan maken; echter, de bron van de geur, bacteriën, kunnen dat wel. De Wereldgezondheidsorganisatie heeft verklaard dat geur geen verontreiniging is. Als je een geur hebt, heb je een bron. Verwijder de bron, in het geval van een onopgemerkt overlijden de geurveroorzakende bacteriën, en je verwijdert de geur.
De schoonmaak na onopgemerkt overlijden
Beoordelen: Het doel van beoordelen is om de omvang van het werk te bepalen, eventueel foto’s en metingen te maken, veiligheidsproblemen te identificeren en een werkgebied vast te stellen. Indien gewenst kunnen er ook hygiëne metingen worden verricht om het niveau van microbiële activiteit aan te tonen en een baseline vast te stellen.
Vervolgens moet een industrieel desinfectiemiddel worden toegepast, dat zowel effectief is tegen gramnegatieve als grampositieve bacteriën, evenals het inactiveren van zowel omhulde als niet-omhulde virussen, om een pathogene knock-out te creëren, waardoor een veiligere werkomgeving wordt gecreëerd voor de schoonmaaktechnici die de schoonmaakwerkzaamheden zullen uitvoeren.
Schoonmaak: Hoe langer de bron van de geur (het lijk) aanwezig blijft, hoe groter de uitstoot van geurige vluchtige organische stoffen zal zijn en hoe intenser de geur wordt. Ook is het zo dat hoe langer het lichaam ontbindt, hoe meer micro-organismen zich voeden. Naarmate de micro-organismen toenemen, is de kans groter dat ze de omgeving besmetten. Het is hierom belangrijk dat alle oppervlakken eerst grondig worden schoongemaakt, en daarna gedesinfecteerd met een gepast desinfectiemiddel. Het is niet mogelijk om vuile of besmette oppervlakken te desinfecteren.
Decontaminatie: Professionele desinfectie gebeurt door het toepassen van een CTGB toegelaten desinfectiemiddel van industriële kwaliteit met een 6-log kill rate die zowel gramnegatieve als grampositieve bacteriën doodt als omhulde als niet-omhulde virussen inactief maakt. Er zijn geen duidelijke richtlijnen voor de desinfectie van textiel en hygroscopische materialen. Textiel en zachte goederen die zichtbaar zijn besmet, worden door ons gemarkeerd en met goedkeuring van de klant afgevoerd als medisch afval. Tapijten en kussens moeten worden verwijderd en eveneens worden afgevoerd als medisch afval.
Houten ondervloeren die besmet zijn geraakt door bloed of andere potentieel infectieuze verontreinigingen, moeten (gedeeltelijk) worden verwijderd voor verdere inspectie. Indien het verwijderen hiervan niet mogelijk is omdat dit de integriteit van de structuur aantast, kan deze door ons worden schoongemaakt en afgedicht.
Indien lichaamsvloeistoffen onder een muur zijn gesijpeld en een aangrenzende kamer hebben besmet, moet de muur worden geopend voor schoonmaak en desinfectie. Mocht dit niet mogelijk zijn, dan kan het oppervlak door ons worden schoongemaakt en afgedicht.
Betonnen vloeren worden grondig gewassen om zoveel mogelijk van de verontreinigingen te verwijderen. Met behulp van speciale chemicaliën halen we de verontreiniging uit het beton, desinfecteren dit grondig, en sluiten het vervolgens af als voorzorgsmaatregel.
Nadat alle oppervlakken, zowel verticaal als horizontaal, grondig door ons zijn schoongemaakt en gedesinfecteerd, kan er indien gewenst een laatste hygiënemeting worden uitgevoerd. Hierna beginnen we met het ontgeuren van de ruimte(s).
Laat ons helpen
Hulp nodig bij de schoonmaak na een onopgemerkt overlijden? Neem dan contact op met Frisse Kater BV. Wij zijn 24/7 inzetbaar en voeren werkzaamheden uit voor families, als woningbouwverenigingen, gemeentes, vastgoedeigenaren, verzekeraars en andere partijen. Wij staan klaar om te helpen, wacht dus geen moment langer. Neem vrijblijvend contact met ons op via ons contactformulier, of mail / bel ons direct via info@frissekater.nl of 085 06 08 777.
(Like ons op Facebook en deel s.v.p. dit artikel via social media zodat je anderen hiermee kunt informeren.)
Over Frisse Kater B.V.
FRISSE KATER is opgericht in september 2014 en gespecialiseerd in het reinigen van extreme & uitzonderlijke situaties. Wij opereren landelijk en zijn 24/7, 365 dagen per jaar inzetbaar. De resultaten van ons werk zijn meer dan indrukwekkend. In tegenstelling tot andere reinigingsbedrijven houden wij ons (bijna) uitsluitend bezig met de reiniging van extreme & uitzonderlijke situaties. Hierin zijn wij beslist uniek in Nederland. Door deze specialisatie kunnen wij onze klanten compleet ontzorgen, en de persoonlijke aandacht geven die zij verdienen. Onze dienstverlening is altijd persoonlijk, met een ongeëvenaarde standaard van kwaliteit en service.