Lijkvocht schoonmaken: Wat zijn de gezondheidsrisico’s?

Frisse Kater B.V. | 10+ Jaar Ervaring | 085 06 08 777

Iedere dag brengt een nieuwe uitdaging met zich mee. Er zijn echter maar weinig dingen in dit leven die uitdagender zullen zijn dan het aantreffen van een overleden persoon na een onopgemerkt overlijden. Extra traumatisch is het wanneer de persoon er langere tijd heeft gelegen, en de ruimte daardoor bevuild is geraakt met lijkvocht, en zich heeft gevuld met lijkgeur.ijkvocht schoonmaken? | 085 06 08 777 | 24/7 actief door geheel Nederland

Als je ooit in een dergelijke situatie belandt, is het belangrijk om op zijn minst basiskennis te hebben omtrent twee belangrijke factoren. Ten eerste moet je bewust zijn van de risico’s die verbonden zijn aan een onopgemerkt overlijden. En ten tweede moet je op de hoogte zijn van wat er allemaal komt kijken bij het reinigen van een plek van overlijden na lijkvinding.

We hebben over beide onderwerpen al veelvuldig geschreven in eerdere blog-artikelen. Waar we het in dit artikel specifiek over willen hebben is lijkvocht, en welke gevaren dit met zich meebrengt voor de gezondheid van mensen die hiermee in contact komen. Er bestaat namelijk nog steeds een misconceptie bij veel mensen dat nadat iemand overlijdt, alle bacteriën en virussen ook direct afsterven, dit is niet het geval.

Het menselijk lichaam na een overlijden

Om volledig te kunnen begrijpen waarom een menselijk lichaam na overlijden gaat ruiken moet er eerst uitgelegd worden wat er nou precies gebeurt tijdens het overlijdensproces. Zodra het menselijk hart stopt met kloppen, begint eigenlijk al het proces van de dood. Er zal gedurende een korte periode nog wel hersenactiviteit waarneembaar zijn, maar dit betekent niet dat het overlijdensproces nog niet is begonnen. Het is door ons hart dat alle voedingsstoffen en energie binnenin ons lichaam de verschillende delen kunnen bereiken en daarmee kunnen blijven functioneren. Wanneer er geen bloed meer door het lichaam stroomt, betekent dit dan ook dat het leven tot een einde is gekomen. De spieren verslappen, en dat geldt ook voor de urinaire sluitspier en ingewanden. Deze laten de eerste vervuiling en onaangename geur vrij in het ontbindingsproces (maar zeker niet de laatste).

Nadat het hart stopt met kloppen, begint het afkoelproces van het lichaam. De eerste fase van dit proces heet algor mortis. Tijdens deze fase koelt het lichaam geleidelijk af tot kamertemperatuur. Het gebrek aan bloed dat niet meer door het lichaam stroomt zorgt ervoor dat het lichaam zich steeds verder gaat afkoelen en uiteindelijk ook steeds verder verstijft. Dit staat ook wel bekend als rigor mortis.

Ondanks dat een lichaam zich binnenshuis bevindt, kunnen de eerste vliegen al binnen een paar uur op het lichaam beginnen af te komen – maar gaan zich hier nog niet direct aan voeden. In plaats daarvan zoeken ze een holte (oren, neus, etc.) om eieren te leggen voor de volgende generatie. Per legbeurt kunnen er wel 500 eieren gelegd worden door één vlieg. Indien het lichaam zich buitenshuis bevindt, kunnen er ook andere dieren of insecten op afkomen zoals: kevers, ratten, wasberen, wolven, kraaien, aasgieren, enzovoorts. Er zijn zelfs incidenten bekend waarbij huisdieren zich zijn gaan voeden aan hun eigenaar. Honden wachten hier gewoonlijk mee tot zij bijna verhongeren, maar katten kunnen al na enkele dagen van het lichaam beginnen te eten.

Leven na de dood: Wat gebeurt er binnenin het menselijk lichaam

De meeste mensen zijn tamelijk bekend met de hierboven genoemde externe veranderingen die plaatsvinden na een overlijden. Het interne ontbindingsproces van een lichaam is net wat complexer, en verantwoordelijk voor de geur die wordt geassocieerd met de dood. Nadat een lichaam als dood wordt verklaard, blijven er nog genoeg organismen binnenin het menselijk lichaam springlevend. De menselijke huid bijvoorbeeld blijft nog minstens 24 uur leven na een overlijden.

Een ander voorbeeld van wat blijft leven na de dood zijn bacteriën die in sommige van onze organen leven, zoals bijvoorbeeld de bacteriën in onze ingewanden en pancreas. Wanneer het lichaam overlijdt, zorgt dit ervoor dat de aanwezige bacteriën hun gastheer gaan aanvallen of afbreken. Dit is het proces van verrotting. Wanneer er namelijk geen bloed meer door het lichaam stroomt worden bacteriën afgesneden van hun natuurlijke voedingsbron en gaan zich hierdoor voeden aan het lichaam in een proces genaamd autolyse. De pancreas is hiervan een mooi voorbeeld. De menselijke pancreas bevat een hoge concentratie aan bacteriën welke na verloop van tijd het orgaan compleet verteren. Hetzelfde proces gebeurt, op een minder dramatische wijze, binnenin de ingewanden. Wanneer de bacteriën geen voeding meer kunnen halen uit de ingewanden, verplaatsen deze zich naar andere organen binnenin het lichaam. Wanneer de pancreas bijvoorbeeld compleet verdwijnt, worden de bacteriën vrijgelaten in het menselijk lichaam.

Hoe besmettelijk is een overleden lichaam?

De ziekteoverdracht van een infectieziekte vereist de aanwezigheid van een besmettelijke ziekteverwekker, blootstelling aan deze ziekteverwekker, en een vatbare gastheer. Het menselijk lichaam is een gastheer voor vele verschillende organismen, enkelen hiervan zijn pathogeen (i.e. ziekteverwekkend). Wanneer een mens overlijdt, hebben de pathogenen geen omgeving meer waarin zij zichzelf in stand kunnen houden. Echter is dit niet iets dat direct plaatsvindt. Het is dan ook zeer goed mogelijk dat er transmissie plaatsvindt van een besmettelijke ziekteverwekker naar een levend persoon. Denk hierbij aan ziektes zoals tuberculose, hepatitis B, hepatitis C, HIV, en allerlei andere ziektes.

Het probleem met een overlijden en het bloed en lijkvocht dat hierbij vrijkomt is dat niemand op locatie onderzoek doet naar wat er zich in het lijkvocht bevindt. Het zou zo kunnen dat de besmettelijke ziekteverwekkers zijn afgestorven, maar het zou ook zij kunnen zijn dat zij nog aanwezig zijn, of dat er ziekteverwekkers aanwezig zijn waar de wetenschap nog niet bekend mee is.

Lijkvocht en het werkelijke gevaar op infectie?

Wanneer we het over bloed en lijkvocht hebben, is de kans klein dat personen zonder zichtbare verwondingen aan de huid, geïnfecteerd kunnen raken. Maar, er moet een grote kanttekening bij deze opmerking geplaatst worden!

Om te beginnen zijn er bij het schoonmaken van een plek van overlijden vaak scherpe voorwerpen aanwezig. We komen constant in aanraking met gebroken glas, naalden, scherpe stukken hout en plastic, of uitstekende spijkers. Als deze voorwerpen bevuild zijn met lijkvocht, en de persoon zichzelf hiermee verwondt of door wordt geprikt, zou hij of zij al geïnfecteerd kunnen raken. Zo gemakkelijk kan het gaan.

Daarnaast kan het ook zo zijn dat je schaafwonden of verwondingen hebt die jijzelf nog niet hebt opgemerkt. De infectie zou ook door een van deze openingen je lichaam kunnen betreden.

Het allergrootste risico is echter gerelateerd aan spetters en vervuiling die door de lucht zweven tijdens het schoonmaken. Wanneer je bloed en lijkvocht wilt opruimen, gaat het er negen van de tien keer aardig ruig aan toe. Vervuiling zit vastgekoekt, -geplakt, -gelijmd, of -gespijkerd en moet verwijderd worden. Bij het verwijderen hiervan is het erg normaal dat er spetters rondvliegen, welke in je ogen, neus, of mond terecht kunnen komen. Bij direct contact kan er een infectiemoment plaatsvinden. Daarnaast vliegen er soms ook microscopische spetters rond die je met het blote oog niet kunt waarnemen, maar dat betekent niet dat ze er niet zijn, of dat je er niet ziek door kunt worden!

Verder is er ook het risico van vervuilde stofdeeltjes die in de lucht dwarrelen. Zodra je aan het bloed en lijkvocht gaat zitten, vooral als het is opgedroogd, kan je er van verzekerd zijn dat vervuilde stofdeeltjes in de lucht terechtkomen. Deze deeltjes kunnen weer in je ogen, neus, of mond belanden en voor een infectie zorgen.

Bij sommige personen bestaat ook de misconceptie dat het bloed en lijkvocht van een ‘gezond’ persoon niet gevaarlijk is. Dit is een uiterst gevaarlijke mentaliteit en benadering. Het kan namelijk zo zijn dat iemand gezond oogde, maar wel geïnfecteerd was en hier zelf niet van op de hoogte was, of het geheim hield oor zijn of haar omgeving. Wanneer iemand bloed of lijkvocht gaat opruimen is het daarom uiterst belangrijk om het altijd als gevaarlijk te beschouwen, en de juiste beschermingsmiddelen aan te trekken om infectiegevaren zoveel mogelijk uit te sluiten.

Hoe ruim ik bloed en lijkvocht na een overlijden op?

De realiteit is dat je hoogstwaarschijnlijk niet de kennis, kunde, en ervaring bezit om lijkvocht en bloed na een overlijden op te ruimen. Het zelf willen schoonmaken na een overlijden zal dan ook betekenen dat je jezelf blootstelt aan allerlei risico’s. Daarnaast is de kans klein dat je toegang hebt tot alle materialen, machines, en chemicaliën die benodigd zijn om alle vervuiling correct en veilig te kunnen verwijderen.

Het beste is om een gespecialiseerde firma in te schakelen die ervaren is, en met medeleven omgaat met de situatie. Na een overlijden moet er zo snel mogelijk actie ondernomen worden m.b.t. de schoonmaak om verdere schade aan de woning of het gebouw te voorkomen. Enkele dagen wachten is geen ramp, maar laat het niet te lang duren. Het proces dat doorlopen zal moeten worden ziet er als volgt uit:

Schoonmaak

De eerste stap van het proces van schoonmaak na overlijden is het werkelijke schoonmaken. Dit houdt in dat alle fysieke vervuiling zoals bloed, lijkvocht, en andere biologische vervuilingen, en fysieke voorwerpen die vervuild zijn worden verwijderen. Al deze vervuiling wordt speciaal ingepakt, afgevoerd, en verbrand.

Reinigen

De volgende stap is het reinigen van de plek van overlijden. De initiële schoonmaak doodt geen gevaarlijke bacteriën en virussen die op een plek van overlijden aanwezig kunnen zijn. Industriële reinigingsmiddelen zijn benodigd om op professionele wijze de bacteriën en virussen te elimineren.

Ontgeuren

Wanneer er (veel) bloed en lijkvocht is vrijgekomen na een onopgemerkt overlijden, is de kans groot dat er een (sterke) lijklucht aanwezig zal zijn in de woning of het gebouw. Om deze te verwijderen moet er gebruik gemaakt worden van speciale industriële geurvernietigende chemicaliën,  als ook speciale machines om de lucht compleet te laten verdwijnen.

Herstellen

Een overlijden kan flink wat schade aanrichten. Het gebeurt met regelmaat dat we een gehele kamer compleet kaal moeten strippen. Nadat de werkzaamheden zij afgerond zal er vaak geschilderd moeten worden, een nieuwe vloer worden geïnstalleerd, en meubilair worden vervangen.

Hulp nodig bij de schoonmaak na overlijden? Neem dan contact op met Frisse Kater BV. Wij zijn landelijk inzetbaar (24/7) en voeren werkzaamheden uit voor particulieren, bedrijven, woningcorporaties, (semi)overheid, gemeenten en andere instellingen.

E: info@frissekater.nl | T: 085 06 08 777

Nieuwsbrief

Wil je niets missen van Frisse Kater BV? Meld je aan voor onze nieuwsbrief.

Professioneel lijklucht verwijderen | 085 06 08 777 | Actief door geheel Nederland