Verzamelstoornis: Een complexe aandoening

Frisse Kater B.V. | 10+ Jaar Ervaring | 085 06 08 777

Grofweg één op de 14 Nederlanders heeft verzamelstoornis. Hiermee is verzamelstoornis geen zeldzame aandoening. Verzamelstoornis leidt tot benarde woonsituaties en problemen in het normaal kunnen functioneren in de maatschappij.

In dit blogartikel gaan we dieper in op de complexiteiten achter verzamelstoornis, hoe de perceptie afwijkt van de realiteit en allerlei praktische zaken m.b.t. verzamelstoornis.

Verzamelstoornis: Perceptie vs. realiteit

Perceptie is niet altijd realiteit. En wanneer het op verzamelstoornis aankomt, is hetgeen dat je op televisie ziet verre van het correcte protocol dat gevolgd zou moeten worden tijdens de schoonmaak- en ontruimingswerkzaamheden.

Er wordt op televisie een idee verkocht dat je bij een verzamelstoornis enkel ‘alles even hoeft weg te gooien’. In de realiteit werkt het absoluut niet zo. Er moet voorzichtig te werk gegaan worden, met zorg voor hetgeen dat weggegooid wordt. Tegelijkertijd moet er ook continue aandacht worden besteed aan de mentale en emotionele toestand van de verzamelaar zodat zijn of haar situatie niet verder verslechtert.

Op televisie is er tevens een compleet gebrek aan aandacht voor veiligheid. Vreemd, omdat dit in realiteit een grote zorg is voor de schoonmaaktechnici die moeten werken in woningen vol met o.a. ongedierte en ontlasting.

Daarnaast heb je ook nog andere bijkomende gezondheidsgevaren, zoals woningen besmet met bloed overdraagbare ziekteverwekkers (o.a. Hepatitis B en C of HIV) en diverse biohazards.

Televisieshows omtrent hoarding hebben een bepaald niveau van bewustwording gecreëerd bij mensen die hier anders nooit mee in aanraking zouden zijn geweest. Helaas negeren deze televisieshows (vaak) compleet het aspect van veiligheid. Indien zij vervolgens besluiten te handelen volgens hetgeen dat zij op televisie hebben gezien, kan dit mogelijk leiden tot levenslange gezondheidsproblemen.

De vele achterliggende complexiteiten van verzamelstoornis

Ondanks de gevaren van de enorme bergen met voorwerpen die hoarders verzamelen, zijn de bergen met rommel niet het echte probleem. Dit is enkel een symptoom van een dieper onderliggende psychologisch probleem dat als eerste behandeling benodigd heeft.

Zelfs wanneer een persoon met verzamelstoornis besluit om te veranderen is hij of zij vaak niet emotioneel of psychologisch voorbereid om met de gevolgen om te gaan. Het is dan ook niet raar dat het merendeel van de binnenkomende schoonmaakverzoeken bij ons nooit worden doorgezet. Cliënten veranderden van gedachten en kiezen ervoor om op dezelfde voet door te gaan.

Wanneer een opdracht wel doorgaat zijn dit vaak zeer complexe klussen. De complexiteit ligt hem voornamelijk in de immense hoeveelheid te verwijderen rommel uit lastig te ontruimen locaties.

Woningen van personen die leiden aan een verzamelstoornis zijn vaak vervuild en krioelen van de insecten, ongedierte, wilde dieren en ziektes. In sommige extreme gevallen zijn er zelfs dode dieren aanwezig en grote hoeveelheden (menselijke) ontlasting.

De massieve bergen met voorwerpen die verzameld zijn door de bewoner kunnen onstabiel zijn en tijdens de werkzaamheden instorten, ervoor zorgen dat vloeren verzakken, brand veroorzaken en mogelijke ontspanningsroutes blokkeren.

Het komt ook met regelmaat voor dat personen met een verzamelstoornis samenwonen met anderen. Jaren of zelfs decennia lang worden huisdieren, geliefden en zelfs kinderen gegijzeld door de rommel. Er zijn gevallen bekend bij ons waarbij er pas hulp werd gezocht na interventie van de dieren- of kinderbescherming.

Soms was zelfs dit niet genoeg. Bewoners die gedreigd werden met uitzetting vonden het nog steeds te moeilijk om afstand te nemen van alle rommel. In sommige gevallen zijn mensen ook daadwerkelijk uitgezet omdat zij hun verzameling aan rommel verkozen over een dak boven hun hoofd.

Dit klinkt misschien gek, maar er moet niet vergeten worden dat verzamelstoornis vaak een symptoom is van een dieperliggend psychologisch probleem. Zonder de psychologie achter de verzamelstoornis te behandelen (met hulp van een professional) zal het verzamelen net zo hard weer terugkeren. Je ziet dit vaak in televisie programma’s waarbij het daadwerkelijke opruimen pas plaatsvindt aan het einde van de show, nadat de hoarder psychologische hulp heeft gekregen.

Waar deze shows minder goed in zijn (en dit is niet verrassend voor een één-uur durende show) is het in beeld brengen van hoe complex de behandeling kan zijn. Verzamelstoornis is gewoonlijk niet het product van één trauma, maar van een set van aangeleerde gedragspatronen, psychische aandoeningen, en vervormde overtuigingen. Hoarders moeten overtuigd worden dat hetgeen dat zij als ‘normaal’ zien eigenlijk onhygiënisch, onooglijk en onveilig is.

Verzamelstoornis is vaak ook aanwezig naast andere psychische aandoeningen (ADD, OCD, depressie, angst, en zelfs schizofrenie). Dit moet allemaal behandeld worden tezamen met de verzamelstoornis Omdat hoarders vaak samenwonen met andere personen, kan relatietherapie of familietherapie in sommige gevallen ook nodig zijn.

Zelfs wanneer hoarders de fase bereiken waarin ze daadwerkelijk spullen kunnen weggooien, zal het nog steeds een zeer lastig en complex proces zijn. De gemakkelijkste opdrachten zijn die waarbij de hoarder compleet gerehabiliteerd is en wij enkel alles hoeven te ontruimen. Dit is een kwestie van enkele dagen ontruimen en schoonmaken, waarbij wij kamer voor kamer leegruimen zonder te hoeven kijken naar wat wij weggooien (ieder te inspecteren voorwerp kost tijd, moeite, en voor de klant, geld).

Wanneer een klant wilt dat wij ieder voorwerp inspecteren, zal het weggooien een stuk lastiger zijn. Het proces kan dan weken of zelfs maanden duren omdat er telkens bekeken moet worden of een voorwerp bewaard of weggegooid moet worden. Dit proces gebeurt vaak dan ook samen met de hoarder en zijn of haar therapeut (zonder Frisse Kater B.V.).

Als de aanwezige rommel gevaarlijk is voor de gezondheid kan het toch zo zijn dat onze hulp wordt ingeschakeld om gevaarlijke voorwerpen te verwijderen. Dit kan betekenen dat er vele malen heen en weer gereden moet worden, waarbij telkens enkel een klein beetje vuil wordt weggegooid. De hoarder is in deze fase van het opruimen vaak nog in een mentaal fragiele staat, en er is een reële kans op instorting of terugvallen in oude gewoontes. Wij moeten in zulke gevallen dan ook zeer gevoelig zijn voor de behoeftes van de hoarder en ons aanpassen aan steeds weer veranderende omstandigheden.

Praktische zaken

De schoonmaak van hoarder woningen is een complex proces en is in de meeste gevallen gerelateerd aan biohazard reiniging. Verzamelwoede opdrachten vergen specialistische kennis en een rijk scala aan persoonlijke beschermingsmiddelen en professionele reinigingsmiddelen om te veiligheid van de huidige en toekomstige bewoners, als die van de schoonmakers te waarborgen.

Omgaan met emoties

Hoewel we tijdens ons werk vaak te maken krijgen met mensen die emotioneel niet altijd even stabiel zijn, blijven hoarding opdrachten altijd toch wel het meest lastig op emotioneel gebied. Mensen met een verzamelstoornis hebben vaak een extreme emotionele gehechtheid aan voorwerpen die de meeste personen als waardeloos beschouwen.

Het werken met hamsteraars vereist van de schoonmaaktechnicus te allen tijde een zorgzame en meelevende houding. De schoonmaak gaat dan ook verder dan enkel het leeghalen en schoonmaken van een ruimte. Er is ook behoefte aan tact in hoe er met de hoarder wordt gecommuniceerd om verwarring en conflicten te voorkomen.

Veiligheid

Het is niet ongebruikelijk om in woningen van hoarders ook (huis)dieren aan te treffen. Deze dieren kunnen soms ziek, stervend of al dood zijn. Wanneer je te maken krijgt met het schoonmaken van dierlijke vervuiling, zoals ontlasting en urine, kan het net zo gevaarlijk zijn als het schoonmaken van geïnfecteerd bloed. Indien de schoonmakers niet de juiste persoonlijke beschermingsmiddelen aan hebben, of niet getraind zijn om met bio-materie te werken, kunnen de aanwezige bacteriën in de dierlijke vervuiling diverse infecties en ademhalingsproblemen veroorzaken.

Wanneer er bergen met kleding, kranten, dozen, voedsel, reclamefolders of gedenkwaardigheden worden opgetild om weg te gooien, kan het zomaar zo zijn dat de schoonmaaktechnicus blootgesteld wordt aan dierlijke vervuiling, injectienaalden, gebroken glas of zwarte schimmel. Het is dan ook niet zonder reden dat wij onze collega’s goed inpakken voordat zij aan het werk gaan in een hoarder woning. Zij blijven deze beschermende kleding inclusief respirators aanhouden tot het einde van de opdracht.

verzamelstoornis
Woning van iemand die een verzamelstoornis heeft.

Herstellen en saneren

Bedrijven die niet gespecialiseerd zijn in trauma & biohazard reiniging hebben vaak niet de juiste kennis en uitrusting om een woning correct en grondig te saneren na het leegruimen. Zelfs nadat besmette materialen zijn verwijderd uit de woning, kunnen gezondheidsgevaren nog steeds aanwezig zijn.

Een aantal kritieke stappen die bijvoorbeeld uitgevoerd moeten worden zijn: Weggooien van poreuze materialen: Het is sterk aangeraden om meubels, tapijt, handdoeken en andere poreuze stoffen die niet hersteld en gesaneerd kunnen worden weg te gooien.

Ondervloeren: In woningen van hamsteraars kan het zo zijn dat er een opbouw is van urine en ontlasting op de vloeren en muren. Soms is dit een opbouw van enkele maanden of jaren. De bio-materie sijpelt door tegels en tapijt heen, en besmet daarmee ook de ondervloeren. Ook dit vereist daarom behandeling.

Verwijderen van alle zichtbare vervuiling: Het is onmogelijk om een ruimte te saneren als er ook maar één spoor van vaste of natte vervuiling aanwezig is. Het desinfectie proces zal dan enkel de bovenste laag van vuil saneren.

Gebruik van gespecialiseerde reinigingsmiddelen: Niet alle reinigingsmiddelen zijn hetzelfde; sommigen zijn speciaal ontworpen om bacteriën en pathogenen te doden die overgedragen worden door bloed en ontlasting. Tevens moeten de schoonmakers de juiste kennis bezitten over het verdunnen van reinigingsmiddelen in exacte ratio’s zodat deze effectief genoeg zijn

Zorgvuldigheid: Om een oppervlakte correct te saneren en kruisbesmetting te voorkomen, zou elke schoonmaakdoek maar één keer gebruikt moeten worden per kant waarna deze direct wordt weggegooid als medisch afval. Het hergebruiken van doeken zorgt voor verdere verspreiding van het vuil.

Correcte afvoer: Al het medisch afval moet geplaatst worden in gesloten, lekvrije, gelabelde, kleur gecodeerde containers voordat deze afgevoerd worden zodat lekkages tijdens het afvoeren, opslaan en transporteren kunnen worden voorkomen.

Als eerste is het goed om duidelijk te maken dat er diverse vormen van verzameldwang zijn, en hoarding varieert dan ook van iemand die bergen met keurig opgestapelde bergen met kranten verzamelt tot iemand die tussen zijn eigen ontlasting leeft. Wanneer verzameldwang echt uit de hand loopt, is het dan ook net zo gevaarlijk als alle andere vormen van biohazard schoonmaak die we verrichten.

Verzamelstoornis en aanwezige gezondheidsgevaren

Een van de grootste gevaren tijdens het schoonmaken van een hoarder woning is het Hantavirus Cardiopulmonaal/Pulmonary Syndroom (HPS). Dit virus wordt gewoonlijk opgelopen door het inademen van stof van gecontamineerde urine of ontlasting van ongedierte.

HPS-symptomen kunnen o.a. bestaan uit vermoeidheid, koorts, spierpijn, hoofdpijn, duizeligheid, rillingen en misselijkheid. Intensere symptomen bestaan uit vloeistof in de longen, hoesten en kortademigheid. Volgens Amerikaanse cijfers overlijdt 38 procent van de patiënten aan de ziekte. Er is geen medicijn beschikbaar. Hoe eerder een besmetting wordt ontdekt, hoe groter de overlevingskans is.

In televisieshows neemt men het Hantavirus absoluut niet serieus , kwalijk, omdat je erdoor kan sterven of bijv. een permanente levenslange ademhalingsziekte kan oplopen. Het Hantavirus is echter niet het enige waar je voor moet oppassen. In de meeste hoarder woningen is er ongedierte aanwezig, al kan je deze niet altijd op het eerste gezicht zien. Muizen en ratten in hoarder woningen kunnen akelige ziektes meedragen en overbrengen aan mensen. Enkele ziektes die je bijvoorbeeld kunt oplopen zijn:

Leptospirose: Ook wel bekend als de ‘’Ziekte van Weil,’’ een ziekte die men oploopt na blootstelling aan voedsel of water gecontamineerd met urine of ontlasting van ongedierte. Het kan ook het lichaam binnentreden via wondjes of slijmvliezen van de mond, neus of ogen, en mogelijk ook door de water verweekte huid. Symptomen zijn o.a. koorts, hoofdpijn, rillingen, braken, geelzucht, rode ogen, buikpijn en in ernstige gevallen, nier- en leverfalen.

Rattenbeetziekte: Overgedragen via beten of krassen van een geïnfecteerde rat. Je kunt tevens besmet raken door de omgang met overleden geïnfecteerde ratten of het eten / drinken van voedsel of water dat gecontamineerd is. Symptomen zijn o.a. koorts, braken, hoofdpijn, spierpijn, gewrichtspijn, huiduitslag.

Salmonellose: Zowel ratten als muizen dragen deze ziekte met zich mee, de ziekte kan overgedragen worden door de consumptie van gecontamineerd voedsel en / of water. Symptomen zijn o.a. diarree, koorts en buikkrampen.

Hemorragische koorts met Nierfunctiestoornissen: Verspreiding vindt plaats door de bruine rat, veldmuis en zwarte woelmuis. Infecties vinden meestal plaats door het inademen van stof dat besmet is geraakt met urine en ontlasting. Symptomen zijn o.a. plotselinge intense hoofdpijn, rugpijn, buikpijn, koorts, rillingen, misselijkheid en wazig zicht. In ernstigere gevallen kan het leiden tot verlaagde bloeddruk, acute shock, vasculaire lekkage en acuut nierfalen.

Het oplopen van ziektes is niet het enige risico tijdens de hoarding schoonmaak. Er is ook nog het gevaar van onveilige woonsituaties, schimmel, slechte bekabeling en andere gevaren. Wanneer je naar televisieprogramma’s kijkt waarbij hoarder woningen worden opgeruimd, dragen de werklieden haast nooit ademhalingsbescherming en kruipen overal overheen alsof dit de normaalste zaak van de wereld is. Dit is absoluut verkeerd, en degenen die hunzelf op deze manier marketen zouden zichzelf moeten schamen als ‘professionals’.

Het veilig te werk gaan tijdens de hoarding schoonmaak houdt in dat schoonmaaktechnici tijdig hun vaccinaties ontvangen. Ook moeten de juiste persoonlijke beschermingsmiddelen aanwezig zijn zoals ademhalingsbescherming, volledige body overalls, handschoenen, schoenovertrekken en meer. Het niveau van beschermende kleding en ademhalingsbescherming is afhankelijk van het niveau van vervuiling. Over het algemeen kan het niveau van vervuiling in 5 niveaus worden onderverdeeld.

Lijkvinding i.c.m. verzamelstoornis.

Verzamelstoornis: Vijf vervuilingsniveaus

Niveau 1: Deuren en trappen zijn toegankelijk. Lichte aanwezigheid van ongedierte / insecten. Rommel is niet excessief. Geen onaangename geuren aanwezig.

Niveau 2: Minstens één uitgang is geblokkeerd en één belangrijk huishoudelijk apparaat is de afgelopen 6 maanden onbruikbaar. Onaangename geuren van huisdieren, alsook ontlasting, urine en huidschilfers zijn aanwezig. Lichte tot middelmatige aanwezigheid van ongedierte / insecten. De hoeveelheid rommel is goed zichtbaar in minstens twee kamers, vuilnisbakken zitten overvol, lichte meeldauw aanwezig in keukens / badkamers en het keuken aanrecht is licht vervuild.

Niveau 3: Zichtbare vervuiling buiten. Twee of meer belangrijke huishoudelijke apparaten die onbruikbaar zijn geworden. Lichte schade aan de woning. Overvloed aan huisdieren. Duidelijke aanwezigheid van ongedierte en vlooien. Overal rommel, smalle gangen. Één badkamer of slaapkamer die onbruikbaar is, excessieve aanwezigheid van stof. Zeer verontreinigd keuken aanrecht.

Niveau 4: Schade aan woning is al langer dan 6 maanden aanwezig. Schimmel en meeldauw zijn duidelijk aanwezig, alsook gevaarlijke bekabeling, rioolgeur, dierlijke ontlasting, schade door huisdieren en een ongedierte plaag. De badkamer is onbruikbaar, voedsel staat weg te rotten op het aanrecht en gevaarlijke materialen worden opgeslagen in de woning. Verouderd voedsel in blik, smerige vaat en luizen kunnen mogelijk ook aanwezig zijn.

Niveau 5: Excessieve schade aan de woning en een gebrek aan stromend water, elektriciteit en problemen met de riolering. Plassen met water in de woning, zware ongedierte-, muggen- of insectenplaag. De keuken en badkamer is totaal onbruikbaar door de hoeveelheid rommel en menselijke ontlasting. Rottend voedsel en andere gevaarlijke voorwerpen zijn aanwezig in de woning.

Iedereen kan rommel weggooien

Je hoeft geen hoogleraar te zijn om rommel te kunnen weggooien, hier is haast geen enkele vaardigheid voor nodig. Maar toch is het iets dat niet iedereen kan. Waarom? Verzamelstoornis is een mentale aandoening, en er is gespecialiseerde training nodig om hier op de juiste manier mee om te gaan. Iedereen kan een woning leegruimen, daar is geen enige specialistische kennis voor nodig. Gespecialiseerde trauma & biohazard reinigingsbedrijven doen dan ook veel meer. Kunst is om de klus correct uit te voeren, de ruimte zo veilig mogelijk achter te laten, en zo min mogelijk schade toe te brengen aan de woning tijdens dit proces.

Het gezegde ‘’Schoenmaker, blijf bij je leest’’ gaat goed op voor verzamelwoede opdrachten. Het is aan te raden hier een geprofessionaliseerd bedrijf voor in te schakelen waarvan de werknemers zijn getraind om dit soort werkzaamheden uit te voeren. Dit kan veel ellende en onnodige problemen voorkomen. Wij zijn 24/7 inzetbaar en voeren werkzaamheden uit voor families, als woningbouwvereniging en andere partijen. Wij staan klaar om te helpen, wacht dus geen moment langer. Neem vrijblijvend contact met ons op via ons contactformulier, of mail / bel ons direct via info@frissekater.nl of 085 06 08 777.

(Like ons op Facebook en deel s.v.p. dit artikel via social media zodat je anderen hiermee kunt informeren.)

Over Frisse Kater B.V.

FRISSE KATER is opgericht in september 2014 en gespecialiseerd in het reinigen van extreme & uitzonderlijke situaties. Wij opereren landelijk en zijn 24/7, 365 dagen per jaar inzetbaar. De resultaten van ons werk zijn meer dan indrukwekkend. In tegenstelling tot andere reinigingsbedrijven houden wij ons (bijna) uitsluitend bezig met de reiniging van extreme & uitzonderlijke situaties. Hierin zijn wij beslist uniek in Nederland. Door deze specialisatie kunnen wij onze klanten compleet ontzorgen, en de persoonlijke aandacht geven die zij verdienen. Onze dienstverlening is altijd persoonlijk, met een ongeëvenaarde standaard van kwaliteit en service.

T: 085 06 08 777 E: info@frissekater.nl